LIBER OCTAVVS

I. SYMMACHVS <EVSEBIO?>

[1] Conpertum habeo quolibet honorum culmine animum tuum non solere mutari — quidquid enim bene meritis honestatis accedit, id solutum magis uidetur esse quam praestitum —, et ideo mirari me ac stupere confiteor cur tanta uirtute atque humanitate praeditus iampridem circa me munere litterarum [causis occupationis] abstineas. Quod ego etsi occupatione magis quam uoluntate arbitrer accidisse, tamen orare non desino ut censuram tuam nostri memorem frequens sermo declaret. Vale.

II. SYMMACHVS ALMACHIO

[1] Mihi quidem multiplex a te et uarium munus exhibitum est sed aduerti uerecundia factum quod tibi in solidum adsumere noluisti omnem capturae siluestris euentum. Nam tua indage captum leporem gloriatus, aprum <in> seruiles manus adseris incidisse. An breuitas ferae indigna tibi uisa est, quam laudi propriae uindicares?

Sed haec ioco dicta ridebis. Nunc alia quae de me requiris aduerte. Diebus pauculis etiam nunc morari Capuae destinaui; dehinc mutationibus uicinorum locorum totum hunc mensem cupio producere atque ita, si dii iuuerint uoluntatem, relegere Appiam potero, <antequam> molestiae accesserint hiemis. Vale.

III. SYMMACHVS FRVCTIANO

[1] Sollicitatus iamdudum litteris tuis pendeo animo, quamdiu de te secunda cognoscam. Quid igitur uel medicorum curatio uel abstinentia tua ad salutem promouerit opto cognoscere. Ipse bonae ualetudinis compos reuisere patriam fortuna suffragante constitui, priusquam labor itinerum processu adultae hiemis augeatur. Vale.

IV. SYMMACHVS LOLLIANO

[1] Primas litteras sponte tribuisti, secundas mea cura debet elicere. Sume igitur salutationem quam uicissitudine munereris. Polliceor itidem cum responsis tuis paria me esse facturum. Vale.

V. SYMMACHVS PRISCILLIANO

[1] Essent mihi gratae litterae tuae, uel si nihil de meis apud Africam meritis ac laudibus continerent; nunc ut mihi decus aliquod, ita tibi pro mutua amicitia gaudium praestiterunt. Hinc factum est ut epistulam laetus emitteres. Exultans quippe animus gloriatur et ostentatione sui non potest abstinere. <Pro> tanto igitur in nos amore deorum te benignitas muneretur. Etenim cum ipse me non esse soluendo [dignum] arbitrer, ad uicem meae gratiae fauorem tibi praesidii caelestis exopto. Vale.

VI. SYMMACHVS SEVERO

[1] Gratae sunt quidem semper litterae tuae; nunc autem legentis animum momorderunt, cum te indicarent morbi diuturnitate macerari. Quaeso custodes bonorum ualetudini tuae medicas applicent manus, ne optimi senatoris longa uexatio fidem faciat nihil curare caelestes. A qua ego opinione dissentio teque protinus ope salutarium potestatum solidae sanitati praesumo reddendum, si modo ipse plenus spei laetis cogitationibus elucteris aduersa. Vale.

VII. SYMMACHVS CAPREOLO

[1] Aduentante Euscio speraui litteras tuas, sed fiduciam casus fefellit; ego tamen silentii tui imitator esse non potui. Quare indebitis fungor alloquiis, ut qui praesul huius officii esse debueras, exempli necessitate ad diligentiam prouoceris. Vale.

VIII. SYMMACHVS EVSEBIO

[1] Fuerit uerecundiae tuae quod nihil hactenus nobis adloquii detulisti. Nunc sume fiduciam quam tibi ad inuitamentum familiaritatis ingerimus, et gratas tibi fuisse litteras meas sermonis adsiduitate testare. Vale.

IX. SYMMACHVS MARCIANO

[1] Scriptionis auspicio fiduciam tuam prouoco. Quare familiaritatis nostrae aditum securus ingredere. Vicissitudo officii tui faciet ut inchoata per me amicitia conualescat. Vale.

X. SYMMACHVS IRENAEO

[1] Expectasse te arbitror litteras meas, ut in mutua officia prouocatus erumperes. Sume igitur sermonem cuius sequaris exemplum. Ero posthac in scribendo diligentior, si coeptis nostris uicissitudo respondeat. Vale.

XI. SYMMACHVS <...>

[1] Adfectio in te animi mei non litteris aestimanda est. Religio enim fide pectoris continetur: in uerborum officiis latet plerumque simulatio. Quare si tibi in scribendo rarior uideor, nihil aestimes amori esse decerptum. Et saepe euenit ut homines tui nec profectionis suae indicium mihi faciant et mutuas paginas non reposcant. Sed de hoc loqui largius non oportet, quia sufficit amanti breuis et restricta purgatio. Ad ea transeo, quae utrique uotiua sunt. Hilaratus sum sanitatis tuae nuntio et rependo quo gaudeas. Nam mei quoque corporis uigor post infirmam ualetudinem coepit adsurgere. Vale.

XII. SYMMACHVS PACATO

[1] Et in deferendis et in rependendis tibi litteris desidem me arbitror non uideri. Quare etsi memini ad te diebus proximis officia nostra manasse, curaui tamen etiam indebito fenore sermonis absolui. Sed si umquam breui interuallo usus iste cessauerit, uelim cogites amicitiarum non frigere respectum. Religio enim magis fide animi metienda est quam ostentatione uerborum. Vale.

XIII. SYMMACHVS APOLLODORO

[1] Praeuenisse <me> arbitror famam quae te absolutum non modo honoris uerum etiam curarum fasce uulgauit. Si ita est, ero tibi nunc confirmator boni olim desiderati. Mea cum filio sanitas ope diuinitatis in solido est; tibi ut salus ualida et reditus felix secundet tam nostra uota quam tua merita praestabunt. Vale.

XIV. SYMMACHVS CAECILIANO ET PROBIANO

[1] Abundo laetitia, postquam ualere uos didici nostraeque amicitiae inter negotiorum dura meminisse. Sed quando fiet ut solaciis litterarum damna abstinentiae sarciantur? Ego autem uos praetoris mei fascibus primos interesse uoluissem festisque communibus decus facere; sed feram necesse est anteferri mihi causam senatus. Quare in superioribus uerbis desiderii magis contestatio est quam querella discidii. Praestabit caelestium fauor ut mandatis patriae absoluti iter felix ad ludorum nostrorum sollemne relegatis. Vale.

XV. SYMMACHVS ALEVIO

[1] Ex debito uenit sermo qui redditur, ex beneficio qui sponte defertur. Secundae igitur mihi partes relictae sunt, postquam stilus tuus mea scripta praeuenit. Nunc uice salutationis repensa operam tuam curamque deposco in his quae Castor ex usu atque utilitate nostra promouenda suggesserit. Vale.

XVI. SYMMACHVS CARTERIO

[1] Gratum habeo de testimonio meo non esse dubitatum receptumque esse in familiam tuam Auxentium filium nostrum lectissimum iuuenem in meo aere duco. Quo nomine amicitia nostra in artiora fidei iura conuenit. Praestabit usus longior ut cum in eo bona plura cognoueris, adstipulationem meam de merito eius infra terminos ueritatis stetisse fatearis. Vale.

XVII. SYMMACHVS RVFINO

[1] Prouinciali actione decursa quae ad sacri auditorii cognitorem necessaria prouocatione peruenit, delectatus sum fide ac diligentia tua et fortunam negotii non defensoris inscientiae sed uoto iudicis inputaui. Hortor igitur ut amicitiae meae fiduciam geras et testimonii interim nostri adstipulatione contentus domum nostram, quae multis circumlatratur iniuriis, forensis industriae tuearis officio. Nos ut sponte gratiam nudo et simplici protestamur adloquio, ita ad referendam uicissitudinem, si fors iuuerit, pares esse nitemur. Vale.

XVIII. SYMMACHVS PATRVINO

[1] In agro me esse miraris. At ego iustius stupeo ad communem te patriam spreto ruris otio reuertisse, nisi quod causam tibi reditus iterata lis adtulit. Alioquin, ut est mens tua quietis cupida, mallet negotiis rusticis inmorari. Mihi suburbanitas pedum aegritudine laboranti magis solacio quam uoluptati est. Nullam iucunditatem tristis morbo sensus admittit. Sed spero, si innocentiam diuina respiciunt, et te forensi obseruatione cariturum et me ualetudinis reconciliatione sanandum. Gratus et facilis erit aut <mihi> Romam reditus, aut tibi ad agrum, in quo nunc diuersor, excursus. Vale.

XIX. SYMMACHVS PATRVINO

[1] Ipsum te malo quam delenimenta uerborum; tu contra epistulis absentiae moras redimis. Quid si respondisset opimitas segetis aut uindemiae adrisisset ubertas? Omnium temporum uices in otio ruris exigeres, qui patriam fame in agris dominante non respicis.

An solo iuuaris aucupio cuius me parte donasti? Sed his quoque gulae inlecebris Romae positus largiter utereris. Nam simul tibi et coempta ex foro cupedinario et ex suburbano tuo perlata suppeterent. [2] Quid quod etiam iactari morbo matronam tuam simulas? Cuius ualetudini, si uera praedicas, solitudo non conpetit. Plura enim Romae salubritatis instrumenta sunt, maior medentium numerus. Vide igitur ne aliud genus suspicionis incurras, si obsessam a morbo coniugem uacuo secessu et intuta ablegatione maceraueris. Vale.

XX. SYMMACHVS <PRISCILLIANO?>

[1] Prae ceteris temporum uicibus aestate delector: non quod diurnas horas longior solis meta producit, nec quod res rationesque nostrae noua fruge ditescunt, sed quod pacata nauigatione desideratas mihi litteras tuas frequens inuehit commeatus. Quid enim uel animi uoluptate iucundius uel ad officium amicitiae adcommodatius praestari potest, quam ut te mei amantem usu crebri sermonis experiar? [2] Ergo dum anni tempus inuitat, dum peruium mare est, pabula quaedam et nutrimenta mutuae adfectionis ueluti in hiemem congerantur. Cum haec scriberem, salus mihi ex sententia suppetebat, tuis uidelicet adiuta uotis. Neque enim nobis alia de causa arbitror optata succedere quam iudicio et amore Carthaginis. Vale.

XXI. SYMMACHVS LVCILLO

[1] Indulgere te otio opinionis falsus putabam; tu uero animum lectione, labore corpus exerces. Hoc indicant scripta et munera tua stilo exsculpta et parta uenatu.

Mihi Flaminia emetienda est ad nouos fasces generosi consulis euocato. O si reditus tuus antecaperet profectionis meae molitiones! Iuuari me amplissimo uiatico crederem. [2] Sed quia multo itinere discernimur et neque mihi mora neque properatio tibi commoda est, uerbis meis pagina nostra fungetur. Praefata numinum uenia praetorem Symmachum meum mox urbanum tribunal accipiet. Festa eius frequentari a potissimis amicorum quibus adnumeraris exopto. Da istam gratiam procul afuturo iisdem diebus. Gratius est quod defertur absentibus. Vale.

XXII. SYMMACHVS ANDRONICO

[1] In tuo ore uernat Musa Cecropia, mihi lingua Latiaris est: ne desideraueris aequa stili mei munera. Litteris uincimur, amore certamus. Sed haec merito rescriberem, si mihi solam epistulam detulisses; tu uero, ut es diligens amicorum, bibliothecae nostrae carminum tuorum diuitias intulisti. Quid tibi pro hoc dignum rependam tenuis ipse facundiae et pauper ingenii? Tradam publicae admirationi quae legenda misisti, et quamquam laudator inpar bonum saeculi publicabo. [2] Nihil ex hoc derogabitur operis tui gloriae; nam et Homerum nouimus a dissimilibus praedicari. Careret quippe fama magnorum uirorum celebritate, si etiam minoribus testibus contenta non esset. Sed quid haec longius traho, cum breuitatem uerecundia tua postulet? Cura ut ualeas, et si quid stilo adieceris, cum mediocri iudice sed non ingrato lectore participa. Vale.

XXIII. SYMMACHVS MARCIANO

[1] Deos oro ut quae mihi interim ualetudo est, eadem tibi ac tuis suppetat. Videor plene hoc anteloquio scribenda conplexus, de tua sanitate uotum, de mea gaudium. Sed epistulas breues esse non pateris. Quae igitur ὑπόϑεσις erit paginae longioris? Vbi sim, quid egerim — nam praecipue amicitia rerum talium curiosa est —, si placet, prosequar.

[2] Principium uoluptatum de Formiano sinu nascitur, quae ciuitas quondam Laestrygonum populo fertur habitata. Hos uentri et gulae usque ad feritatis inuidiam legimus obsecutos. Plusculos in eo litore dies sed deliciarum parcus exegi tantum caeli salubritate et aquarum frigore suadentibus moram.

Adfuerunt pignora mea quorum cupiens nostra Vrbe processeram. Nec fuit operae mox ulterius iter adgredi, cum praesto essent desiderati. [3] Illorum dehinc arbitratu legi oram quae Formias et Cumanum litus interiacet. Nunc mutuis inuitationibus aut in Baulos aut in Nicomachi Gaurana migramus. Amicorum subinde mihi adfluentium largiter est. Non uereor ne me lasciuire in tanta locorum amoenitate et rerum copia putes. Vbique uitam agimus consularem et in Lucrino serii sumus. Nullus in nauibus canor, nulla in conuiuiis helluatio, nec frequentatio balnearum nec ulli iuuenum procaces natatus. Scias nullum esse in luxuria crimen locorum. Vale.

XXIV. SYMMACHVS MAXIMIANO

[1] Nihil inter te et optimum parentem tuum re aut adfectione diuisum est. Ergo et litteras quas ad eius reuerentiam misi ut omnium particeps in acceptum referre potuisti. Sed iam colendus es nobis etiam tuo nomine. Praeterea caui ne respondente uno inputaretur mihi uicissim munus duorum. Conuenit tamen breuitas huic paginae, quia relatu digna praecerpsi. Quare sermonem istum tamquam amoris in te nostri testem tenebis. Verum te in rescribendo decet esse prolixum. Neque enim par condicio est a me iterati, utrique autem uestrum singularis laboris. Duos meatus repleri uno fonte difficile est; uni alueo abunde influunt duplicata principia. Vale.

XXV. SYMMACHVS ALBINO

[1] Credo arbitreris circumsessum me Campaniae amoenitatibus scribendi ad te hactenus neglegentem fuisse. Non est ea fortuna horum locorum, ut seriam curam sepeliant uoluptates. Insolitis omnia necessitatibus strepunt et oneri cessere deliciae. Quare negotium pro otio repperi nec possum facile ad haec amicitiae munia animum retorquere. Spondeo tamen reuerentiae tuae quod litteris meis praeferas. Relegere ad uos iter auidissime studeo. Eadem quippe me causa quae uetuit scribere cogit redire. Vale.

XXVI. SYMMACHVS GREGORIO

[1] Dedi ad parentem tuum litteras quibus contentus esse potuisti. Nam ut est utrique uestrum unus animus, ita satisfaceret idem cultus ambobus. Sed metui imitationem, ne mihi alter e uobis duorum uice et ore rescriberet. Quare, ut in honore numinum solet fieri, litationi addo donarium, breue, fateor, et quod tu prolixius esse uoluisses, sed in adiectis mensura non quaeritur. Ipse copiam redde breuitati, quia familiares paginas eos oportet extendere, quibus non est necesse geminare. Vale.

XXVII. SYMMACHVS CENSORINO

[1] Prompta et auida manu litteras tuas, cum mihi offerrentur, inuasi ut prospera cogniturus; sed cum percurrerem lectione enumerationem dispendiorum tuorum, uoluptati successit offensio. Et illa quidem aduersa quae cum plurimis pertulisti more humani ingenii habent aliquod de societate solacium, hunc uero piraticae depraedationis ictum quem speciatim casus tibi durus adiecit inpressum altius puto, quia neque habet participem et geminauit dolorem. [2] Contra haec fortuita uirtute atque ratione animus armandus est, spes quoque adsumenda meliorum. Saepe titubantia in solidum reuerterunt; nihil hominibus aeternum est; uoluunt mortalia uices crebrae et omnium rerum fuga uiuitur.

Paucis ista perstrinxerim, cum tibi pro eruditione plura succurrant; nunc ad illa respondeo quae de me scire uoluisti. Quamprimum Neapolim petitu ciuium suorum uisere studeo. [3] Illic honori urbis religiosae interuallum bidui deputabo. Dehinc, si bene destinata dii iuuerint, Capuano itinere uenerabilem nobis Romam laremque repetemus. Inter haec, si mihi euenerit aspectu et conloquio tuo defrui, explebor gaudii satietate; sin maior necessitas negauerit nobis tui copiam, uelim curarum nube detersa eam sapienter resumas animi alacritatem quam tibi congressus noster sedulo conciliare potuisset. Vale.

XXVIII. SYMMACHVS ROMANO

[1] Meminisse te scio quod me quoque idem de amico dolor perculit; sed iam nobis sermonum uices debent esse solacio. Scribo igitur ut respondere cogaris et a funestis cogitationibus redeas in officia uiuentium. Fecerat religiosa causa ne prior scriberes: non eris tam inreuerens, ut prouocatus abstineas. Vale.

XXIX. SYMMACHVS SALVIO

[1] Vidi in litteris nuper mihi redditis religiosum pro nobis animi tui gaudium et apertissime deprehendi quid ex amicorum prosperis rebus uoluptatis usurpes. Promptius igitur te diligo, postquam hoc uotum bonae mentis inspexi, et quamuis ipse domino pectoris mei excellentissimo uiro scriptorum gratiam pro Flauiani fratris tui honore retulerim, nihilominus tamen quaeso ut etiam <tu> magnitudinem gratulationis meae apud auctorem tanti beneficii digneris adstruere. Vale.

XXX. SYMMACHVS IOVIO

[1] Interfuit publicae utilitatis ut tibi maiora negotia crederentur. Quare prolixa esse non debet gaudii mei adtestatio, ne adulationis suspicio deuenustet iudicii ueritatem. Opto igitur ut tibi suscepti officii cursus adrideat, quamuis dubitare non possim neque mutari posse probitatem et bonas artes stimulo praemiorum felicius incitari. Vale.

XXXI. SYMMACHVS EVDOXIO

[1] Exultaui gaudio ob amicitiae honorem, cum litteras tuas sumerem. Sed ubi Annius noster quod sis dubius ualetudinis indicauit, in grauem curam laetitia deriuata est. Video enim peregrinationi quae morbi instar est damnum sanitatis adiectum. Solatur tamen sollicitudinem meam quod parsimonia tibi familiaris est, quod cognita sapientia et aduersis Fortunae animus ingentior; quae bona reducere solent ualentiam corporis et uigoris serenum. Spero igitur de te cognitu laetiora et aures iam felicibus nuntiis paro. Faciet Iustitia, quae pios respicit, ut post huius incommodi citum transitum uitae tuae prospera longius porrigantur. Vale.

XXXII. SYMMACHVS VRBICO

[1] Auspicium mihi scribendi prior, ut mos est, facere debuisti, cum te huius diligentiae domestici tabellarii reditus commoneret. Quia nobis uel obliuio uel occupatio religionis tuae desideratum munus inuidit, ego usurpo principium, aestimaturus in reliquum de raritate uel copia scriptorum tuorum utrum uoluntate litteris ordiendis an magis necessitate defueris. Vale.

XXXIII. SYMMACHVS IVSTINIANO

[1] Scio me in scribendo tardum fuisse. Consulto distuli stilum, dum refoueo itinere tenuatum uigorem, quo tibi de me laeta cupienti uoto similis pagina traderetur. Fiat igitur ex optimo nuntio morae conpensatio. Certe ego eam dico legem litteris amicorum, ut adsiduitate illorum animos probent, meum bonitate delectent. Vale.

XXXIV. SYMMACHVS EVSEBIO

[1] Scribere ad te ante uoluissem, sed commeantibus multis fidam occasionem debet excerpere scribentis electio. Accepisti causam tardioris officii; quae si animo tuo satisfecit, curare dignaberis ut ad me quoque responsa tua idoneis commissa perueniant. Vale.

XXXV. SYMMACHVS IOHANNI

[1] Quod sero ad te scribo, amicitiae tenacis indicium est, cuius memoria repetitis ex interuallo probatur officiis. Ipse quoque silentium tuum non aliter interpretor. Nam etsi stili honorificentiam quaero, certus fidei tuae etiam de tacito amore non dubito. Sed uereor ne ista sententia tibi suadeat neglegentiam scriptionis et haec amicitiae munia iudicii mei securus omittas. Hortor igitur quaesoque ut illam potius cogites partem quae adsiduitati gratiam parit, non quae promittit ueniam raritati. Vale.

XXXVI. SYMMACHVS QVINTILIANO

[1] Ad indicium mei circa te amoris haec scribimus, et ut ipse ad respondendum prouoceris exemplo. Cum igitur ego partes religionis inpleuerim, expecto ut ipse etiam uicissitudinis solutione fungaris. Vale.

XXXVII. SYMMACHVS CHRYSOCOMAE

[1] Proxime penatibus meis redditus etiam nunc te mente et cogitatione respicio atque omnem illam iucunditatem quam coram de sermone tuo hucusque capiebam <scribendi> uoluptate conpenso. Cui si mutua cura responderit, cum tantam mihi delata amicitiae scriptio gratiam tribuat, quanto amplius relata praestabit! Vale.

XXXVIII. SYMMACHVS ROMVLO

[1] Salus pignoris communis in tuto est, cuius studia sollicitudini meae delegata proficient. Meae quoque ualetudinis esto securus et ad uicem talium nuntiorum curam de te meam similibus absolue responsis. Vale.

XXXIX. SYMMACHVS DYNAMIO

[1] Queri de silentio meo non potes, qui nihil scriptorum mihi hucusque tribuisti. Sed si simile stili opperiris auspicium, sume exemplum religiosi officii quod debeas aemulari. Ero deinceps ad exercendum stilum promptior, si me fructu mutui sermonis animaueris. Vale.

XL. SYMMACHVS AVENTIO

[1] Secessionem tuam etiam tacitus adprobaui. Nam cum interueniente discordia supremis congeneri interesse non posses, ea maesta profectione uisus es satisfecisse pietati. Ipse quantum ciui optimati fuerat deferendum triduo domi commoratus impleui, non famam captans, sed humanae fortunae uices cogitans. Quid enim tam rationabile est quam tribuere collegae, quod tibi quandoque bonos cupias exhibere? Vale.

XLI. SYMMACHVS ANTIOCHO

[1] Nunc primum honoris limen ingressus, nimis inmature aduentum successoris exoptas. Agnosco inpatientiam Graecis deliciis congruentem, quam uelim toto anni orbe dissimules ac te migrasse in tribus Romuleas recorderis. Quid enim dignum conquestione perpessus es? Nondum te militares contumeliae perculerunt, nondum cateruas mulierum scissa ueste fugisti, nondum ante ianuas eminentium potestatum uigilem noctem salutator expertus es et iam delicato fastidio renuis magistratum? Commuta, si uales, animum teque in annum uel biennium obdura. Vale.

XLII. SYMMACHVS <...>

[1] Probabilem causam <profero>. Quis enim Siciliam recto itinere petens sermonem meum potest reddere in longuinquis Rudiis constituto? Sed definitum tene curam circa te meam de numero epistularum non debere perpendi. Diligentia enim mea erga amicos iugiter manet, occasionum uero raritas scripta distinguit. [2] Sed de his satis dictum puto; nunc elegantia mihi ingenii tui et inuentionum subtilitas praedicanda est. Nouum quippe musiui genus et intemptatum superioribus repperisti, quod etiam nostra rusticitas ornandis cameris temptabit adfigere, si uel in tabulis uel in tegulis exemplum de te praemeditati operis sumpserimus. Vale.

XLIII. SYMMACHVS CALLISTIANO

[1] Inter cetera parentum decedentium bona amicitiae quoque adfectanda successio est et fortasse studio ualidiore captanda familiaritatis hereditas, quia facultates fortuna praestat, caritas iudicio foederatur. Volo igitur ut inter nos promptius conualescat familiae tuae propagata coniunctio. Consentaneum quippe naturae est ut officia a te inchoata, a me probata coalescant. Ergo in reliquum sermonis esto munificus; mea cura non deerit, quae te stili uicissitudine muneretur. Vale.

XLIV. SYMMACHVS PASTINATO

[1] Litteras tuas agrorum fructibus iure contulerim: nam ut illorum prouentus non fallit temporis sui debitum, ita fidem nostrae expectationis annuus dignationis tuae sermo non decipit. Huius nunc mihi per homines nostros adportatio satisfecit. Lectis igitur paginis ualere te gaudeo et adloquiis tui honore delector. Nec me arbitror in respondendo inparem iudicari. Praestabit diuinus fauor ut has inter nos officiorum uices aetas prolixa multiplicet. Vale.

XLV. SYMMACHVS PIERIO

[1] Redditum mihi est annuum quodammodo sermonis tui debitum. Tibi quoque gaudium sollemne de nobis haec responsa praestabunt. Quae quia propter tantam longinquitatem frequentare non possumus, de bona fide certis temporibus exhibemus. Maneat igitur hic usus et quotannis salutis indicio mutua inter nos securitas recondatur. Vale.

XLVI. SYMMACHVS STRATEGIO

[1] Agis mecum desiderio amantis, ut redeam. Iamdudum hoc animus meus uestri expetitor efflagitat, sed ualetudo saucia obstrepit uoluntati. Humor enim noxius articulis inlapsus etiam nunc me tenet lectulo et uix litorali siccitate tenuatur. Tribue igitur tempus refectioni, quod ego uindicaueram uoluptati. Prae me autem fero quod tibi in tanta bonorum multitudine post discessum meum nihil, ut ante, iucundum est, sed puto quod pia adfectione fallaris, quia paruum est in amante iudicium. [2] Et ego quidem non ex his primum litteris quid de me sentias scio, prope est tamen ut agere gratias absentiae meae debeam, quia mihi syngrapham quandam testimonii tui praestitit. Verum haec missa faciam. Non morabor expectationem tuam post conciliationem uigoris; sed quia hoc longum est diligenti, uisis quae in proximo possidemus reditum maturabo. Spero enim tantundem accessurum sanitati meae ex conspectu uestro, quantum sperari possit ex otio. Vale.

XLVII. SYMMACHVS VALERIO

[1] Vellem sedatam filii mei aegritudinem nuntiare, sed nihil prosunt figmenta sollicitis. Audeo tamen sperare meliora. Inminutio enim febrium deo auctore ad fiduciam sanitatis coepit accedere. Tuae pro nobis sollicitudini gratias ago et caelestem conprecor potestatem, ut tuo circa amicos animo prosperorum omnium uicissitudo respondeat. Vale.

XLVIII. SYMMACHVS MAXIMILIANO

[1] Soles in scribendo esse prolixus pro ingenii tui uiribus; postquam te honor aulicus in procinctum uocauit, tu quoque uerba succingis et tamquam leuis armaturae miles rorarios aemularis. Quid faciam senex garrulus cui mensura sermonis a iuuene praescribitur? Trahit nos uitium senile uerbositas, sed occurrit exemplum et fastidia aurium tuarum de stili breuitate coniecto. Non enim uiolanda est interim mihi paginae tuae formula. Expectabo tamen an copiam de me exigas, si plura rescripseris. Vale.

XLIX. SYMMACHVS VITALI

[1] Diu sanitati pariter ac uenustati litterarum tuarum mediocris eloquii conscius respondere dubitaui, sed religio rupit timorem. Malui enim tibi stilo quam superbia displicere. Quidquid igitur hoc est quod tenet pagina, quaeso ut boni consulas teque submittas ad mediocritatem scriptorum meorum, ne retundatur officium meum, dum desperatur imitatio. Vale.

L. SYMMACHVS IOVIO

[1] Iamdudum datis ad te litteris mutua scripta non merui et tamen propositum meum seruans honorificentiam scriptionis instauro. Credo enim quod negatam primo officio uicem uel nunc impetrare possit iteratio. Vale.

LI. SYMMACHVS MAXIMILIANO

[1] Adsiduitatem scriptorum meorum tibi esse fastidio prope adserit raritas tua; es enim praeter solitum parcus eloquii. Sed tueor constantiam diligentiae nec a proposito argumentatione deducor. Erit potestas tua hunc animi mei habitum uel augere silentio uel litteris amouere. Vale.

LII. SYMMACHVS <...>

[1] Quatenus me absentia tua contristet intellegis; nam ideo necessitatem tibi a filio meo scribis iniunctam, ut publici negotii excusatione purgeris. Alterum igitur religioni tuae ex utroque faciendum est, ut aut ceruorum aut aprorum copiam mittas aut in conspectum amici celerius reuertaris. Nulla enim satisfactio iusta iam suppetit, si et illi uenatum et mihi solacium denegaris. Vale.

LIII. SYMMACHVS LEPORIO

[1] Debitum tibi rependo sermonem; dudum enim parem mihi scriptorum tuorum honorificentiam communis amicus exhibuit. Cuius uerecundia et honestate diligenter inspecta dignum esse quem diligas adprobaui. Vale.

LIV. SYMMACHVS MARCIANO

[1] Seras tibi uideri arbitror litteras meas; sed si itineris mei dies numeras, ratio moram diluet. Interuenit praeterea ex humore solito dolor corporis officiorum familiarium sequestrator. Nunc quia labori et ualetudini quies reddita est, salutationis uerba non differo pretium laturus obsequii de remuneratione responsi. Vale.

LV. SYMMACHVS MAXIMILIANO

[1] Si bene in te animum meum nosti, dubitare non potes aduersam ualetudinem corporis mei missitandis hucusque litteris obstitisse. Hac parte purgatus salutatricem tibi paginam reddo, quae testabitur esse me sospitem, postquam sanitas silentii excusationem remouit. Vale.

LV A. SYMMACHVS <...>

[1] Venturum te ad Campaniam filii mei adsertione cognoueram. Hinc factum est ut scribendis litteris abstinerem. Sed dum te aut curae urbanae aut uoluptates morantur, paene culpam silentii expectatio nostra contraxit. Fungor igitur erga te salute dicenda et tibi eligendum relinquo utrum mihi aduentum praestare malis an responsa persoluere. Vale.

LVI. SYMMACHVS ROMANO

[1] Seruo obseruantiam quam mos priscus instituit, ut domo profecti litteras auspicentur et saluere me nuntio. Ex debito uenit ut tu emisso a me muneri soluas amica responsa. Vale.

LVII. SYMMACHVS VALERIO

[1] Filium meum Romulum ego accerso, tu retines; ego in eum mihi personam parentis adrogo, tu ius adfinis exerces; mihi ex uoluntaria sponsione praesentiam suam debet, a uobis spe sociandi itineris retentatur. Sed cum mihi etiam tuus promittatur aduentus, quaestuosa taxatio est morae, quae mihi pro uno utrumque promittit. Cedo igitur uoluntati tuae et paucorum dierum patientiam non nego. Fratri quoque tuo Romulo nimis gratulor, cuius nobis ambo solacium pio et amico certamine uindicamus. Vale.

LVIII. SYMMACHVS MARCIANO

[1] Filius meus cum bona dei uenia periculo caret, sed defectum uirium patitur prope usque ad aegritudinem. Redire consilium est paulatim mansionibus in spatia minora diuisis. Ego quoque meorum contagio socius accessi, credo ex uigiliis nocturnis quarum in praesentia exiguus fuit sensus, noxa post cruduit. Conprimere tamen nitor diligentia et parsimonia ingruens malum. Ergo caelestibus aduocatis iter paramus ordiri. Vestrae in nos diligentiae grates referrem, si se amor speratus et ex mutuo debitus lactari laude pateretur. Vale.

LIX. SYMMACHVS ROMANO

[1] Ad scribendum creber esse uoluissem et hoc sperandum esse promiseram, sed ualetudo fili mei diu in dubio uersata cessationem mihi ab huiusmodi officiis imperauit. Qui ubi primum suffragio salutarium potestatum coepit emergere, secutus est ilico scribendi usus securitatem. Accipe igitur libens a me dictam salutem quam, si fors optata iuuerit, mox sequemur. Vale.

LX. SYMMACHVS SERVIO

[1] Opperiris, ut intellego, litteras meas, quasi ipse familiaris officii praesul esse non debeas. Fortasse allegatione moris uteris, quoniam plerisque persuasum est auspicium salutationis profectis esse capiendum. Absoluo te consuetudinis obseruantia aut lege pigritiae. Satis erit mihi ad plenam satisfactionem, si auersatus scribendi occupare principium saltem sequaris exemplum. Vale.

LXI. SYMMACHVS AMICIS ROMAM

[1] Iter Capuam promouemus. Forsitan suspicemini interuenturam soliti in uos officii obliuionem per longitudinem uiae; uulgati quippe prouerbii est, enauigato Maleo oblimari eorum memoriam, quos domi reliqueris. Me, quoquo uersum pedem tulero, amicorum cura comitatur. Sperate igitur honorem huius muneris circa uos esse mansurum, si optatis fortuna consenserit. Valete.

LXII. SYMMACHVS ROMVLO

[1] Non sum opinionis ambiguus expectari litteras meas. Nam ego quoque parem desiderii inpatientiam de epistulis tuis patior. Vna igitur est nostri causa sermonis, ut tuum merear; cuius, ut in potu fontium, ideo maior est sitis, quia sapor dulcior. Vale.

LXIII. SYMMACHVS LAMPADIO

[1] Admonueras, cum proxime Vrbe digrederer, si uellem tibi aditum scriptionis aperire, ut prior litteras inchoarem. Satisfacio uoluntati tuae quae obseruantiam prisci moris amplectitur. Absolutus igitur hac religione erumpe in familiaris stili munera mecumque communica quidquid in administranda Vrbis tutela ex bono publico feceris. Nec quidquam uero scribentis detrahat pudor, ne uoluptati meae damno sit epistulae uerecundia. Vale.

LXIV. SYMMACHVS DIONYSIO

[1] Offenderat nos quod inmature ante discesseras. Diluit fortuna peccatum suum, quae bonis te pari festinatione restituit. Sed quid me iuuat amici reditus absentem? Solare hunc litteris frequentibus casum. Scribe etiam quid tibi apud Vrbem mandata cura permiserit, ut cum mihi spem uisendae eximietatis tuae promiserit dies largior, ego quoque uix post urbanas molestias usurpato otio longius fruar. Vale.

LXV. SYMMACHVS LAMPADIO

[1] Indicio quietis urbanae tempus quodammodo usurpandi otii prorogasti. Abesse enim longum placiditas me ciuium sinit consiliis tuis parta, quibus plebs redacta est in paenitendi uerecundiam. Nunc ergo post curarum omnium fugam producere mihi ferias, ut ita dicam, pingues licebit, quamuis praecipere animo incerta non debeam, qui sim mihi conscius tenerae in uos adfectionis et illius desiderii quo <prae> cunctis uitae uoluptatibus patriam meam diligo. Vale.

LXVI. SYMMACHVS HERCVLIO

[1] Agerem tibi largiter gratias, quoniam me haud dudum a uobis profectum dicenda salute praeueneris, nisi hanc sibi gratulationem meam spes auctioris beneficii uindicaret. Ipse enim diceris adfuturus, cuius rei nomine uadari me tibi in maioris gratiae modum fateor. Velim tamen scriptis tuis sperato bono adstrui fidem, ut qui tali opinione delector, multo amplius gaudeam confirmationis securitate. Vale.

LXVII. SYMMACHVS DYNAMIO

[1] Litteras meas amore desideras, sed infrequentem me uideri communis filius facit, qui rescripta non repetit. Hoc tamen strictim dixisse sufficiat, ne illius uerecundiae oneri sit nostra purgatio. Nunc tibi honorem salutationis inpendo nec exposco, quod sponte facturus es, ut nos mutuo adloquaris, cum mihi hanc uicem et religio animi tui et consuetudo promittat. Vale.

LXVIII. SYMMACHVS TITIANO

[1] Desideratas quidem litteras tuas libens sumpsi, sed cognitio actuum tuorum quorum testis atque narrator Euscius fuit uberiorem mihi adtulit uoluptatem. Itaque hortor ac moneo ut bene coepta non deseras et praemium laudis honestate secteris. Subiungerem curam meorum, si mihi esset alius adloquendus, sed cum facias ultro quae meus sermo posset expetere, partes commendationis omitto; quia quidquid ex fiducia amicitiae praesumitur, plus habet gratiae, si sponte praestetur. Vale.

LXIX. SYMMACHVS VALERIANO

[1] Rusticari te adseris et ducendis uitibus aut arboribus inserendis crudam senectutem fouere. Non hoc litterae tuae sapiunt, nisi forte Gallia tua dedux Heliconis. Alios sulcos stilo intermoues, alios ordines pangis. Ego autem, quoniam scire nostra desideras, in domicilio Latiaris facundiae otio et studio torpeo. Dii dabunt incrementa annorum paruulo meo. Ipse me praefata Fortunae uenia ad studiorum suorum societatem uocabit. Interea frequentibus epistulis desidiam meam stimula. Vnum quippe hoc litterarum genus superest, post amaros casus orationum mearum, quod me ad usum scribendi possit adlicere. Vale.

LXX. SYMMACHVS ROMANO

[1] Nunc demum adfluo uoluptate, quod te curarum uacuum nuntiasti, nam me hactenus rerum tuarum amaritudo mordebat. Itaque salutis praesides deos conprecor, ne umquam paginas tuas mens tristis infuscet. Interea talibus litteris pretium rependendum est; quare uicissim sume, quo <de me> gaudeas. In bono statu ualetudinis sumus et relegere <iter in> Vrbi propinqua meditamur. Sinat fortunae benignitas hoc inter nos manere commercium, ut prosperis scriptis responsa consentiant. Vale.

LXXI. SYMMACHVS AD PRAETVRAM MVLTOS INVITAT

[1] Praefato diuinitatis fauore, urbanae praeturae fasces filius meus Symmachus kalendis Ianuariis sortietur. Praesentia tua ornari eius officium participata petitione deposcimus. Valete.

LXXII. SIMILIS

[1] Diuinitatis honore praemisso filius meus Symmachus kalendis Ianuariis praeturae urbanae accipiet magistratum. Quaeso ut praesentia tua festa nostra cohonestet. Valete.

LXXIII. SYMMACHVS MARCIANO

[1] Silentium mihi duci uitio non oportet; familiarium quippe usus officiorum inter aduersa neglegitur. Sed quia spes datur Symmacho meo integrandae paulatim bonae ualetudinis, redit animus ad amicitiae munia, ut si quem tibi taciturnitas mea metum fecerat, securitas sermonis absoluat. Vale.

LXXIV. SYMMACHVS ANTIOCHO

[1] Certum habeo nihil te litteris meis antiquius aestimare; nam mihi quoque eadem de tui sermonis iucunditate sententia est. Merito amicitiae munus adripui; quod si pari lance reddideris, studium meum incitamento religionis acuetur. Vale.