22

[1] Miremur in urbibus tuis et a tuis populis te videri? — quem fere nulla in solo suo natio externa non vidit, idque ita crebro ut paene tam notus sit barbaris vultus iste quam nobis. Nec frustra, cum aestates omnes foris, hiemes domi ducens civibus hostibusque pari sorte anni spatia diviseris et, si qui forte sunt barbarorum qui nondum virtutis tuae fulmen exceperint, nominis terrore percussi et velut adflati quiescant. [2] Tua enim, imperator, auspicia non hae tantum gentes tremunt quas ab orbe nostro silvarum intervalla vel flumina montesve distinguunt, sed quas aeternis ardoribus inaccessas aut continua hieme separatas aut interfusis aequoribus abiunctas Natura disterminat. Non Oceano Indus, non frigore Bosphoranus, non Arabs medio sole securus est; quo vix pervenerat nomen ante Romanum, accedit imperium. [3] Dicamne ego receptos servitum Gothos castris tuis militem, terris sufficere cultorem? Dicam a rebellibus Saracenis poenas polluti foederis expetitas? Dicam interdictum Scythis Tanain et imbelles arcus etiam fugientis Albani? [4] Quaecumque natio barbarorum robore ferocia numero gravis umquam nobis fuit, aut boni consulit ut quiescat aut laetatur quasi amica si serviat. Persis ipsa rei publicae nostrae retro aemula et multis Romanorum ducum famosa funeribus, quidquid umquam in principes nostros inclementius fecit, excusat obsequio. [5] Denique ipse ille rex eius dedignatus antea confiteri hominem iam fatetur timorem et in his te colit templis in quibus colitur; tum legatione mittenda, gemmis sericoque praebendo, ad hoc triumphalibus beluis in tua esseda suggerendis, etsi adhuc nomine foederatus, iam tamen tuis cultibus tributarius est.