10

[1] Imperatoris igitur filius et tanti imperatoris, et ipse tam feliciter adeptus imperium, quomodo rem publicam vindicare coepisti? Ignobilem, credo, aliquam barbarorum manum, quae repentino impetu et improviso latrocinio ortus tui auspicia temptasset, adfecisti poena temeritatis? [2] Reges ipsos Franciae, qui per absentiam patris tui pacem violaverant, non dubitasti ultimis punire cruciatibus, nihil veritus gentis filius odia perpetua et inexpiabiles iras. [3] Cur enim ullam reputet iustae severitatis offensam imperator qui quod fecit tueri potest? [4] Tuta clementia est quae parcit inimicis et sibi magis prospicit quam ignoscit; te vero, Constantine, quantumlibet oderint hostes, dum perhorrescant. Haec est enim vera virtus, ut non ament et quiescant. Cautior licet sit qui devinctos habet venia perduelles, fortior tamen est qui calcat iratos. [5] Renovasti, imperator, veterem illam Romani imperii fiduciam, quae de captis hostium ducibus vindictam morte sumebat. [6] Tunc enim captivi reges cum a portis usque ad forum triumphantium currus honestassent, simul atque in Capitolium currum flectere coeperat imperator, abrepti in carcerem necabantur. [7] Vnus Perses ipso Paulo, qui dedentem se acceperat, deprecante legem illius severitatis evasit; ceteri omnes in vinculis luce privati aliis regibus dedere documentum ut mallent amicitiam colere Romanam quam exasperare iustitiam. Adeo et hoc boni confert poena hostibus inrogata, ut non solum inimici ferocire non audeant sed etiam amici impensius revereantur.